Povrijeđeno je 15 Amerikanaca i najmanje 140 Afganistanaca, saopštili su zvaničnici. Odgovornost za napad je preuzela Islamska država, prenosi agencija Reuters.
Šef američke Centralne komande, general Frenk Mekenzi, rekao je na konferenciji za novinare da su napad izvela dva bombaša samoubice, za koje je procijenjeno da su pripadnici ISIL-a, a da je poslije napada došlo do oružanog obračuna.
Takođe je poručio da se uprkos napadima nastavlja evakuacija iz Afganistana i da se procjenjuje da je u toj zemlji još oko hiljadu američkih državljana.
State Department je saopštio da je u kontaktu sa američkim državljanima i da dvije trećine preduzima korake da se evakuiše.
Mekenzi je naglasio da Islamska država neće spriječiti Sjedinjene Države da obave svoju misiju i da vjeruje da ima dovoljno trupa da se zaštite snage u Kabulu.
Upozorio je i na druge "ekstremno aktivne" prijetnje po aerodrom u avganstanskoj prestonici.
Simultani napad
"Možemo da potvrdimo da su američki vojnici poginuli u današnjem kompleksnom napadu na aerodromu u Kabulu. Ima i povrijeđenih. Takođe znamo da su afganistanski civili bili žrtve ovog gnusnog napada", saopštio je portparol Pentagona Džon Kirbi.
Jedan obavještajni izvor rekao je za Glas Amerike da su poginula najmanje četiri Amerikanca. Neimenovani američki zvaničnik rekao je za AP da je poginulo nekoliko američkih marinaca.
Kirbi je prethodno tvitovao da je došlo do dvije eksplozije - jedna blizu ulaza u aerodrom, a druga kod obližnjeg hotela.
Portparol Pentagona Džon Kirbi tvitovao je da je jedna eksplozija bila blizu ulaza u aerodrom, a druga blizu obližnjeg hotela Baron.
Zvaničnik talbana naveo je da je u eksploziji poginulo najmanje 13 osoba, među kojima i djeca, te da su povrijeđeni mnogi talbanski borci, prenosi Reuters.
Američki mediji i agencije prenose, pozivajući se na neimenovane zvaničnike, da su povrijeđena najmanje tri američka vojnika i da se sumnja da je riječ o samoubilačkom napadu.
Bolnica u Kabulu saopštila je da je do sada stiglo oko 60 povrijeđenih u eksploziji.
Rusko Ministarstvo spoljnih poslova takođe je saopštilo da je u dva samoubilačka napada ispred aerodroma poginule najmanje 13 osoba, a da je 15 povrijeđeno.
Neimenovani američki zvaničnik rekao je da se "definitivno vjeruje" da je napad izvela Islamska država, prenosi agencija AP. Zvaničnik je dodao da pripadnici američke vojske povrijeđeni u napadu, koji su izvela dvojica bombaša samoubica i oružani napadači.
Prema izjavama očevidaca, na koje se poziva Reuters, izvedena su dva odvojena ali simultana napada - jedan samoubilački blizu autobusa ispred Abby ulaza, gdje je poslije došlo do razmjene vatre, a drugi ispred ulaza Beron, blizu istoimenog hotela.
Afganistanac Adam Kan naveo je da je vidio nekoliko poginulih ili povrijeđenih u eksploziji među okupljenim građanima ispred jednog od ulaza u aerodrom. Kan je rekao da je bio udaljen 30 metara od eksplozije, prenosi agencija AP.
O eksploziji je informisan i američki predsednik Joe Biden, prenos Reuters.
Biden je, kako se navodi, bio na sastanku sa bezbjednosnim zvaničnicima o situaciji u Afganistanu, kada je objavljena vijest o eksploziji.
Britansko Ministarstvo odbrane saopštilo je da pokušava da hitno utvrdi šta se dogodilo u Kabulu i kakve će biti posljedice po evakuaciju.
SAD i druge zapadne zemlje prethodno su apelovale na građane da se sklone sa aerodroma u Kabulu zbog opasnosti od terorističkog napada Islamske države. Vojske zapadnih zemalja pomažu evakuaciju svojih državljana i afganistanskih civila, a rok za povlačenje je 31. avgust.
Upozorenje je izdato u srijedu uveče, a američka ambasada u Kabulu je građanima savjetovala da izbjegavaju odlazak na aerodrom, a onima koji su tamo da hitno napuste taj prostor zbog "bezbjednosnih prijetnji".
Velika Britanija je izdala slično upozorenje i savjetovala građanima da se sklone sa aerodroma.
"Postoji velika opasnost od terorističkog napada", saopštio je britanski Foreign Office.
"Prijetnja je kredibilna, hitna, smrtonosna", upozorio je za BBC ministar oružanih snaga Džejms Hipi.
I Australija je građanima savjetovala da odu sa aerodrom zbog "prijetnje terorističkim napadom".
Upozorenje na teroristički napad stiglo je usred haotične evakuacije državljana zapadnih zemalja i afganistanskih civila, koja mora da se okonča do 31. avgusta.
Izvor iz italijanskog Ministarstva odbrane prenio je da je u četvrtak pucano na italijanski vojni avion tokom polijetanja iz Kabula, ali da nije pričinjena šteta.
Međutim, vladin izvor naveo je kasnije, pozivajući se na obavještajne izveštaje, da su afganistanske snage pucale u vazduh da bi rastjerale okupljene i da nisu pucale u italijanski avion, prenosi Reuters.
Jedan neimenovani zapadni diplomata u Kabulu rekao je da su područja ispred aerodroma "prepuna ljudi" uprkos upozorenjima, prenosi Reuters.
I dok vojske zapadnih zemalja čuvaju aerodrom iznutra, spolja se nalaze talibani, koji kontrolišu hiljade ljudi koji žele da napuste Afganistan.
Neimenovani NATO zvaničnik iz Kabula rekao je Reutersu da su talibani odgovorni za bezbjednost izvan aerodroma i da se ne smiju ignorisati prijetnje Islamske države.
Talibani su u neprijateljskim odnosnima sa grupom Islamske države - Korasan - koja djeluje u Afganistanu. Portparol talibana je rekao da su i oni u opasnosti od napada grupe Islamske države na aerodromu.
Na opasnost od napada ove grupe ranije je upozorio je američki predsednik Joe Biden.
Kraj evakuacije za američke saveznike
Kanada i pojedine evropske zemlje već su okončali evakuaciju i počeli da povlače svoje vojnike i diplomate.
Kanadske snage evakuisale su oko 3.700 Kanađana i Afganistanaca, navodeći da su ostale koliko god su mogle.
"Voljeli bi da smo ostali duže i spasili sve", rekao je vršilac dužnosti načelnika Generalštaba, general Vejn Ejr.
Vojni predstavnik Luksemburga u Pakistanu rekao je da će u petak biti zvaničan kraj za američke saveznike, iako su neki već završili misiju, i da Sjedinjene Države "žele da iskoriste posljednja četiri dana da evakuišu maksimalan broj Amerikanaca".
Francuski premijer Žan Kasteks rekao je za radio RTL da će njegova zemlja okončati evakuaciju u petak veče, dok je danska ministarka odbrane Trine Bramsen otvoreno upozorila: "Više nije bezbjedno da se leti u Kabul i iz tog grada".
Posljednji danski avion već je napustio Kabul, a kraj evakuacije objavili su i Poljska i Belgija. Holandska vlada saopštila je da su joj Sjedinjene Države prenijele da završi misiju u četvrtak.
Bliken: Nema rokova za evakuaciju civila
Državni sekretar SAD Antony Blinken je rekao da SAD nastavljaju sa evakuacijama, iako rade u veoma opasnom okruženju i pod prijetnjom Islamske države.
Američka administracija je obećala da će nastaviti sa naporima da evakuiše Ameirkance, saveznike i druge ranjive grupe iz Afganistana, čak i poslije isteka roka.
"Nema rokova za evakuaciju Amerikanaca i Afganistanaca koji žele da odu iz zemlje poslije 31. avgusta", rekao je Blinken. "Nećemo ih zaboraviti. I koristimo sve moguće diplomatske i ekonomske alate kako bismo pritisnuli talibane - da bi dozvolili ljudima da odu".
