Bosanskohercegovačka autonomna srpska regija donijela je zakon kojim se državnoj policiji i pravosuđu zabranjuje ulazak na svoju teritoriju nakon što je sud osudio njenog separatističkog lidera Milorada Dodika na godinu dana zatvora i zabranio mu bavljenje politikom na šest godina, piše Reuters.
"Ovaj potez podriva državne institucije, dovodeći ustavnu krizu u etnički polariziranu poslijeratnu Bosnu. Rusija, najmoćnija Dodikova pristalica, rekla je da je kazna politički motivisana i da će destabilizovati Balkan."
Dodik je, u obraćanju poslanicima prije nego što su usvojili zakon u četvrtak uveče, označio ovaj potez kao čin secesije u suprotnosti s mirovnim sporazumom iz 1990-ih koji je zadržao Bosnu cijelom, ali je podijelio na dvije autonomne regije uglavnom duž linija prekida vatre.
"Ovaj trenutak je povoljan i pozivam vas da bez oklijevanja glasate za zakon," rekao je nacionalistički lider bosanskih Srba poslanicima u Banja Luci, glavnom gradu regije. "Mislimo da nam ovo stvara zamah da to uradimo bez upotrebe sile."
Sudsku presudu Dodiku osudili su i Aleksandar Vučić, predsjednik susjedne Srbije i mađarski premijer Viktor Orban, piše Reuters.
Poslanici bosanskih Srba u četvrtak su usvojili set zakona koji zabranjuju pravosuđu i policiji Bosne u njihovom entitetu , što je dovelo do porasta tenzija u toj problematičnoj balkanskoj zemlji nakon što je sud osudio proruskog predsjednika bosanskih Srba i zabranio mu bavljenje politikom, piše Associated Press.
"Milorad Dodik, predsjednik polovice Bosne u kojoj dominiraju Srbi, koja se zove Republika Srpska, osuđen je u srijedu na godinu dana zatvora i šest godina mu je zabranjeno bavljenje politikom zbog nepoštivanja naredbi visokog međunarodnog predstavnika u Bosni.
Separatistički lider bosanskih Srba opisao je osudu kao napad na sav srpski narod u Bosni i njihovu mini državu formiranu nakon rata 1992-95. On je najavio “radikalne mjere” kao odgovor, uključujući i eventualno otcjepljenje teritorije od Bosne.
Zakoni koji su u četvrtak usvojeni u skupštini bosanskih Srba odbacili su ovlasti bosanskohercegovačkog tužioca, centralnog suda zemlje i njegove sigurnosne agencije, što je udar na krhko jedinstvo zemlje koju Bosnu čine srpski i bošnjačko-hrvatski dio koji su povezani zajedničkim državnim institucijama.
Zakoni su usvojeni sa 49 glasova za u 83-članoj skupštini. Kritičari su upozorili da je to protiv bosanskog ustava i da bi dovelo do tenzija u zemlji u kojoj je etnički sukob prije tri decenije ubio 100.000 ljudi i raselio milione.
Rat u Bosni je okončan mirovnim sporazumom uz posredovanje SAD 1995. godine. Sporazumom su uspostavljena dva entiteta koji imaju široku autonomiju, ali su zadržali zajedničku vojsku, najviše pravosuđe i poresku upravu. Bosna također ima rotirajuće tročlano Predsjedništvo koje čine bošnjački, srpski i hrvatski član.
Dejtonski sporazum je također predvidio da međunarodni izaslanik koji nadgleda mir ima ovlaštenje da mijenja zakone i nameće odluke u Bosni.
Dodik je u više navrata pozivao na odvajanje polovice Bosne koju vode Srbi kako bi se pridružila susjednoj Srbiji, što je nagnalo bivšu američku administraciju da uvede sankcije protiv njega i njegovih bliskih saveznika.
Dodik ima podršku Rusije za svoju politiku.
