Gutereš je sazvao vanrednu sjednicu Vijeća sigurnosti nakon što je u višenedeljnim borbama stradalo najmanje 17.100 stanovnika Gaze, uglavnom žene i djeca, prema najnovijim podacima ministarstva zdravlja, koje kontroliše Hamas.
"Oko 130 talaca je i dalje u zarobljeništvu. Pozivam na njihovo hitno i bezuslovno oslobađanje, kao i na humani tretman i posjete predstavnika Međunarodnog komiteta Crvenog krsta dok se ne oslobode. Istovremeno, brutalnost koju je počinio Hamas nikada ne može da opravda kolektivno kažnjavanje palestinskog naroda", rekao je Gutereš.
Izrael bombarduje Gazu i poslao je trupe i tenkove u to područje poslije napada Hamasa 7. oktobra u kojem su ekstremisti ubili 1.200 ljudi i uzeli taoce, od kojih je 138 i dalje u zarobljeništvu.
"Bezrezervno osuđujem te napade. Užasnut sam izvještajima o seksualnom nasilju. Nema opravdanja za ubistvo 1.200 ljudi, među kojima 33 djeteta, ranjavanje hiljada i odvođenje stotina talaca", rekao je Gutereš.
Generalni sekretar pozvao se na rijetko korišteni član 99 Povelje UN da bi pred savjet iznio "bilo koje pitanje koje po njegovom mišljenju može da zaprijeti održavanju međunarodnog mira i bezbjednosti".
Niko na njegovom položaju to nije decenijama uradio. Gutereš traži "humanitarno primirje" da se spriječi "katastrofa sa potencijalno nepovratnim posljedicama po Palestince i cijeli Bliski istok.
Nakon što je Gutereš poslao pismo, Ujedinjeni Arapski Emirati pripremili su nacrt rezolucije o kojoj bi trebalo da se glasa u petak. Prema najnovijoj verziji dokumenta - u koji je agencija Frans pres imala uvid - humanitarna situacija u Gazi se naziva "katastrofom" i zahtijeva hitno humanitarno primirje.
Prethodne rezolucije o primirju su bile neuspješne. U kratkom tekstu se takođe traži zaštita civila, hitno i bezuslovno oslobađanje svih talaca i humanitarni pristup Pojasu Gaze. Amerika, koja ima pravo veta, saopštila je da nova rezolucija ne bi bila "korisna" u ovom trenutku.
"Sjedinjene Države snažno podržavaju trajni mir, u kojem i Izraelci i Palestinci mogu da žive mirno i bezbjedno, ali ne podržavamo pozive na hitno primirje. To bi samo posijalo sjeme za budući rat, zato što Hamas nema želju da vidi trajni mir i rešenje o dvije države", rekao je na sjednici Savjeta bezbjednosti zamjenik američkog ambasadora Robert Vud.
Izrael je u četvrtak napao ekstremiste Hamasa u najvećim gradovima Pojasa Gaze, ubivši 350 ljudi, dok hiljade palestinskih civila traže utočište bežeći od razaranja rata.
Mnogi raseljeni stanovnici Gaze nagurali su se u Rafu na južnoj granici sa Egiptom, gde su u izraelskima lecima pozvani da beže, uz tvrdnu da će tu biti bezbedni.
Ali ministarstvo zdravlja Gaze, koje kontroliše Hamas, saopštilo je da je najmanje 37 ljudi poginulo u izraelskim vazdušnim napadima tokom noći.
Izraelska vojska optužila je u četvrtak ekstremiste da su ispalili rakete iz oblasti u blizini Rafe nedaleko od humanitarne zone.
Zvaničnici Ujedinjenih nacija rekli su da u Gazi nema sigurnih mesta. Više od 85 odsto stanovništva teritorije sa više od ukupno dva miliona žitelja već je napustilo svoje domove ili skloništa, ponekad se premiještajući više puta.
Izraelske odbrambene snage preko platforme X objavile su u četvrtak mapu sa - kako tvrde - označenom pozicijom za lansiranje Hamasovih raketa, tik pored bezbjedne humanitarne zone u Gazi i nedaleko od sjedišta Ujedinjenih nacija.
"UN, da li ste čuli neku buku juče? To je bio zvuk 12 Hamasovih raketa lansianih prema izraelskim civilima u južnom Izraelu. Hamas je neprijatelj humanosti i predstavlja prijetnju za čitav svijet", navodi se u poruci.
Sjedinjene Države, glavni saveznik Izraela, više puta su pozivale jevrejsku državu da ograniči smrt civila, rekavši da je previše Palestinaca ubijeno kada je uništen veći dio grada Gaze i sjevera enklave. Ali SAD su saopštile da bi opšte primirje koristilo Hamasu i da će vjerovatno blokirati svaki napor UN da zaustave borbe.
Predsjednik Joe Biden izjavio je četvrtak preko društvenih mreža da je razgovarao sa premijerom Netanjahuom kako bi "izrazio zabrinutost za preostale taoce – i da primijetim da je odbijanje Hamasa da oslobodi žene civilne taoce prekinulo humanitarnu pauzu".
"Nastavićemo da koristimo svaku priliku da ih oslobodimo", napisao je Biden.
U narednoj poruci, Biden je napisao da je takđe "bio jasan u vezi sa značajem kontinuiranog i kontinuiranog priliva humanitarne pomoći u Gazu i zabrinutošću u vezi sa ekstremističkim nasiljem počinjenim nad Palestincima na Zapadnoj obali".
"Naglasio sam kritičnu potrebu da se zaštite civili dok se Izrael brani od Hamasa", poručio je predsednik SAD.
Jednonedeljni prekid vatre koji je okončan 1. decembra doveo je do oslobađanja skoro 100 talaca koje je držao Hamas, iako se vjeruje da militanti još drže oko 140 talaca.
Trenutno se ne vode pregovori za novi prekid borbi.
Takođe u petak, izraelska vojska je odgovorila na pitanja o istrazi o smrti Reutersovog novinara u južnom Libanu 13. oktobra.
Reuters prenosi da je vojska u saopštenju, ne imenujući novinara Isama Abdalaha, navela da su u vrijeme incidenta snage libanskog Hezbolaha izvele napad preko granice, a IDF je otvorio vatru.
Izraelske odbrambene snage su u saopštenju, kako prenosi Reuters, navele da su "svesne tvrdnje da su novinari koji su bili u toj oblasti ubijeni" u zoni aktivnih borbi i incidenta koji se razmatra.
"Samo je pitanje vremena"
Borbe se vode u gradu Gaza, u severnom dijelu enklave, gde je Izrael fokusirao početnu fazu vazdušne i kopnene kampanje da eliminiše Hamas, kao i u Kan Junisu u južnom dijelu pojasa, lokaciji najnovijeg širenja rata.
Izraelski premijer Benjamin Netanjahu rekao je da se izraelske snage približavaju lokaciji Hamasovog šefa Gaze Jahje Sinvara u Kan Junisu i da je "samo pitanje vremena kada ćemo ga pronaći".
Borbe su potiskivale civile sve dalje i dalje na jug, ometajući humanitarne operacije UN-a i izazivajući ponovljena upozorenja na sve strašnije okolnosti.
Ujedinjene nacije su saopštile da je desetine hiljada ljudi stiglo posljednjih dana u Rafu, jedini dio Gaze koji je ove nedelje dobio ograničenu distribuciju humanitarne pomoći zbog eskalacije nasilja dalje na sjeveru, saopštile su UN.
Izrael je započeo svoju vojnu kampanju za okončanje Hamasove vladavine Gazom nakon što su borci Hamasa prešli u južni Izrael 7. oktobra, ubivši oko 1.200 ljudi i uzevši taoce.
U svojoj vojnoj ofanzivi, Izrael je ubio više od 17.000 ljudi u Gazi, od čega 70 odsto žena i dece, saopštilo je ministarstvo zdravlja koje kontroliše Hamas.
U izvještaju su korištene neke informacije agencija AP, Reuters i Agencije Frans pres.
