Kako posljedice rata u Ukrajini pogađaju evropske zalihe energije, radna mjesta i džepove, nezadovoljstvo javnosti raste. Evropljani su izrazili svoju frustraciju zbog rasta cijena i smanjenja kupovne moći. Analitičari kažu da to nije umanjilo evropsku javnu podršku Ukrajini ili evropski gnjev protiv Rusije, iako bi takav stav mogao da se promijeni.
„Ljudi su sada prilično ljuti širom Evrope”, rekao je John Springford, zamjenik direktora Centra za evropske reforme, sa sjedištem u Londonu. „Postoji opšte razumijevanje da je visoka inflacija koju vidimo posljedica rata u Ukrajini.”
Springford kaže da mnogi upiru prstom u predsjednika Rusije Vladimira Putina. „Postoji prilična doza krivice koja se svaljuje na Putina za to — barem prema istraživanjima javnog mnijenja”, kaže on.
Rusija je izvršila invaziju na Ukrajinu u februaru. Trenutno, Evropu potresa skok cijena izazvanih sukobom, ali koji je počeo tokom pandemije Covida 19. Inflacija je u oktobru porasla na skoro 11 odsto u 19 zemalja koje koriste euro. Stručnjaci predviđaju da će Evropska unija do kraja godine vjerovatno ući u barem kratkoročnu recesiju.
„Građani okrivljuju svoje vlade što ih ne štite od inflacije”, ocjenjuje direktor Sebastien Maillard sa Instituta Jacques Delors, sa sjedištem u Parizu.
Maillard je rekao da Evropljani ne žele da plate cijenu za podršku Ukrajini i sankcionisanje Rusije. On dodaje da njihove vlade ne mogu nastaviti da ublažavaju šok većom potrošnjom, na primjer na subvencije za energiju, kao što je to činila Francuska.
„Ako je recesija, ako postoji inflacija, vaš javni dug ne može zauvijek da raste” ističe on. „Vidjeli smo da je to problem za Italiju, takođe i za Veliku Britaniju. Postoji prag preko kojeg ne možete preći, jer će u suprotnom finansijska tržišta biti preopterećena.”
Philipp Lausberg, analitičar Centra za evropsku politiku, rekao je da pitanje da li se jesen nezadovoljstva Evrope produbljuje u zimu bijesa, zavisi od mnogih faktora, uključujući vremenske prilike i zalihe energije koje su se smanjile zbog obustava ruskih isporuka i sankcija Evropske unije Moskvi.
„Ako ove zime budemo imali neočekivani prekid isporuke gasa za Evropu, verovatno ćemo vidjeti još veći porast građanskih nemira i nestabilnosti vlade”, naglašava Lausberg.
S obzirom da su zalihe gasa EU za sada u dobrom stanju, navodi on, taj sumorni scenario nije vjerovatan u bliskoj budućnosti. Ali ako trenutne tople temperature počnu da se spuštaju, a zalihe energije smanje, evropska solidarnost za Ukrajinu može da izblijedi, a evropske vlade bi mogle da budu prve koje će osjetiti posljedice.
