U dvije godine, 22 pravna nasrtaja vlasti entiteta RS na ustavni poredak Bosne i Hercegovine

U zahtjevu za vanrednu sjednicu koji su objavili mediji u BiH, navodi se više od 20 slučajeva nasrtaja vlasti entiteta Republika Srpska na ustavni poredak države Bosne i Hercegovine i Daytonski mirovni sporazum, u zadnje dvije godine. Bećirović je u međunarodnim kontaktima više puta ponovio da Milorad Dodik i njegova politika, pogubna po sve stanovnike Bosne i Hercegovine, moraju biti zaustavljeni.

Pregled slučajeva 2021-2023.

Posebna sjednica Narodne skupštine RS, 30.7.2021. godine:

• Zakon o neprimjenjivanju Odluke Visokog predstavnika kojom se donosi Zakon o dopuni Krivičnog zakona Bosne i Hercegovine (objavljen u Službenom glasniku Republike Srpske br. 89/21 od 18.10.2021.) - Odlukom Ustavnog suda Bosne i Hercegovine predmetni zakon je stavljen van snage jer je suprotan Ustavu Bosne i Hercegovine;

• Zakon o dopuni Krivičnog zakonika Republike Srpske (“Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 89/21 od 18.101.2021.) kojim se dodaje član 280a. a kojim se normira povreda ugleda Republike Srpske i njenih naroda. U st. (4) čl. 280a. se, između ostalog, navodi: „izvršena u namjeri promjene ustavnog uređenja Republike Srpske, njene teritorijalne cjelovitosti ili nezavisnosti (...)“. Termin „nezavisnosti“, na način kako je upotrijebljen u navedenom stavu, suprotan je odredbama Ustava BiH. Naime, na temelju odredaba Ustava BiH, ali i odredaba međunarodnog prava, država Bosna i Hercegovina je nezavisna, a ne njene administrativno-teritorijalne jedinice;

• Odluka o prijevremenom stupanju na snagu Zakona o neprimjenjivanju Odluke Visokog predstavnika kojom se donosi Zakon o dopuni Krivičnog zakona Bosne i Hercegovine (br. 02/1-021-583/21 od 30.7.2021. godine);

POGLEDAJTE JOŠ:

Dodik najavio blokadu EU novca za entitet Federacija BiH

Druga posebna sjednica Narodne skupštine RS, 20.10.2021. godine:

• Zakon o lijekovima i medicinskim sredstvima Republike Srpske (objavljen u: „Službenom glasniku Republike Srpske“ br. 118/21 od 04.01.2022.) koji je Odlukom Ustavnog suda Bosne i Hercegovine (U 17/22) prvobitno privremeno stavljen van snage, a potom i ukinut, jer je suprotan čl. I/2. i III/3.b Ustava BiH. S ciljem implementacije Zakona o lijekovima i medicinskim sredstvima Republike Srpske, Narodna skupština RS je, na sjednici održanoj 10.02.2022. godine usvojila i Zakon o dopunama Zakona o republičkoj upravi („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 15/22) koji je, također, ukinut Odlukom Ustavnog suda Bosne i Hercegovine.

Dvadeset četvrta posebna sjednica Narodne Skupštine RS, 10.12.2021. godine:

• Zaključci u vezi Informacije o prenosu nadležnosti sa Republike Srpske na nivo BiH (br. 02/1-021-1030/21 od 10.12.2021.godine), kojima je, između ostalog, Narodna skupština RS zauzela stav da se „zakoni i drugi propisi kojima je izvršen prenos nadležnosti“ sa RS na institucije Bosne i Hercegovine „neće primjenjivati na teritoriji Republike Srpske“ od dana stupanja na snagu zakona i drugih propisa čije donošenje je, također, predviđeno usvojenim zaključcima. Odlukom Ustavnog suda BiH (U 2/22 od 26.5.2022. godine) tačke 2. i 3. pomenutih Zaključaka su ukinute jer su suprotne članu I/2. Ustava BiH i članu III/3.b) Ustava Bosne i Hercegovine.

• Zaključci u vezi Informacije o prenosu nadležnosti u oblasti indirektnog oporezivanja (br. 02/1-021-1031/21 od 10.12.2021. godine), kojima je Narodna skupština RS povukla saglasnost da se nadležnost iz oblasti indirektnog oporezivanja u okviru sistema poreske politike prenese na Parlamentarnu skupštinu Bosne i Hercegovine, kako bi se omogućilo usvajanje Zakona o sistemu indirektnog oporezivanja u Bosni i Hercegovini. Tačkom 6. usvojenih Zaključaka, poslanici Narodne skupštine RS su se usaglasili da se „Zakon o sistemu indirektnog oporezivanja u BiH, Zakon o uplatama na jedinstveni račun i raspodjeli prihoda, Zakon o Upravi za indirektno oporezivanje, Zakon o postupku indirektnog oporezivanja, zakon o postupku prinudne naplate indirektnih poreza, Zakon o porezu na dodatu vrijednost i Zakon o akcizama u BiH“ neće primjenjivati na teritoriji RS „od dana stupanja na snagu Zakona o porezu na dodatu vrijednost u Republici Srpskoj i Zakona o akcizama Republike Srpske“. Narodna skupština RS je zadužila Vladu RS da „u roku do šest mjeseci uputi na razmatranje i usvajanje“ Zakon o porezu na dodatu vrijednost u Republici Srpskoj i Zakon o akcizama Republike Srpske (tačka 5. usvojenih Zaključaka). Odlukom Ustavnog suda BiH (U 2/22 od 26.5.2022. godine) tačke 5. i 6. pomenutih Zaključaka su ukinute jer su suprotne članu I/2. Ustava Bosne i Hercegovine i članu III/3.b) Ustava Bosne i Hercegovine.

• Zaključci u vezi Informacije o pravosudnim institucijama BiH (br. 02/1-021-1032/21 od 10.12.2021. godine) kojima Narodna skupština RS povlači saglasnost koju je dala Vladi RS za potpisivanje Sporazuma o prenošenju određenih odgovornosti entiteta kroz uspostavljanje Visokog sudskog i tužilačkog savjeta BiH. Tačkom 4. Zaključaka, Narodna skupština RS zadužuje Vladu RS da „u roku do šest mjeseci uputi na razmatranje i usvajanje“ Zakon o Visokom sudskom i tužilačkom savjetu Republike Srpske. Nadalje, tačkom 5. usvojenih Zaključaka poslanici Narodne skupštine RS su se većinom glasova usaglasili da se „Zakon o Visokom sudskom i tužilačkom savjetu Bosne i Hercegovine neće primjenjivati“ na teritoriji RS od dana stupanja na snagu entitetskog zakona o VSTS. Odlukom Ustavnog suda BiH (U 2/22 od 26.5.2022. godine) tačke 4. i 5. usvojenih Zaključaka su ukinute jer su suprotne članu I/2. Ustava Bosne i Hercegovine i članu III/3.b) Ustava Bosne i Hercegovine.

• Zaključci u vezi Informacije o prenosu nadležnosti sa Republike Srpske na nivo BiH u oblasti odbrane i bezbjednosti (br. 02/1-021-1033/21 od 10.12.2021. godine) kojima Narodna skupština RS povlači saglasnost da se nadležnosti iz oblasti odbrane prenesu na institucije Bosne i Hercegovine. Usvojenim zaključcima Narodna skupština RS je zadužila Vladu RS da u roku do šest mjeseci uputi na razmatranje i usvajanje zakone iz oblasti odbrane i bezbjednosti. U tački 5. usvojenih Zaključaka sadržana je volja većine poslanika Narodne skupštine RS da se „Zakon o odbrani Bosne i Hercegovine, Zakon o službi u Oružanim snagama Bosne i Hercegovine, Zakon o obavještajno-bezbjednosnoj agenciji Bosne i Hercegovine i Zakon o državnoj agenciji za istrage i zaštitu Bosne i Hercegovine“ neće primjenjivati na teritoriji RS od dana stupanja na snagu entitetskih zakona iz oblasti odbrane i bezbjednosti. Odlukom Ustavnog suda BiH (U 2/22 od 26.5.2022. godine) tačke 4. i 5. usvojenih Zaključaka su ukinute jer su suprotne članu I/2. Ustava Bosne i Hercegovine i članu III/3.b) Ustava Bosne i Hercegovine.

• Deklaracija o ustavnim principima (br. 02/1-021-1034/21 od 10.12.2021. godine) kojom se, između ostalog, negira ustavnopravni kontinuitet države Bosne i Hercegovine. Usvojenom Deklaracijom se negira i sam princip konstitutivnosti naroda, te se krše i odredbe Ustava RS. Naime, u tački 6. Deklaracije navedeno je da je RS „entitet srpskog naroda“. Republika Srpska nije entitet samo jednog naroda, niti je „državotvorni entitet“ nego je administrativno-teritorijalna jedinica u Bosni i Hercegovini. Riječ je o jednom od dva ravnopravna entiteta u Bosni i Hercegovini - entitetu Srba, Bošnjaka i Hrvata, kao konstitutivnih naroda, Ostalih i građana, koji ravnopravno i bez diskriminacije učestvuju u vršenju javne vlasti u RS-u. U tački 17. Deklaracije ovlašćuju se Narodna skupština i Vlada RS da „obustave primjenu bilo kog akta, mjere ili aktivnosti organa i institucija na nivou BiH, a koji nemaju osnov u Ustavu BiH i nisu izričito Ustavom BiH utvrđeni kao nadležnost organa na nivou BiH“. Deklaracijom je istaknuta neophodnost promjene Ustava RS, stoga je ovim dokumentom Narodna skupština zadužila Vladu RS da, u koordinaciji sa predsjednikom RS, pripremi tekst Ustava RS kojim će se „potvrditi sve nadležnosti“ RS-a. Odlukom Ustavnog suda BiH (U 2/22 od 26.5.2022. godine) tačke 17, 18, 19 i 20. Deklaracije su ukinute jer su suprotne članu I/2. Ustava Bosne i Hercegovine i članu III/3.b) Ustava Bosne i Hercegovine.

POGLEDAJTE JOŠ:

Vodeći europarlamentarci traže od EU sankcije za Dodika

Dvadeset sedma posebna sjednica Narodne skupštine RS, 01.02.2022. godine:

• Zaključci u vezi političko-ekonomske situacije u Bosni i Hercegovini (br. 02/1-021-77/22 od 01.02.2022. godine) kojima, suprotno Ustavu BiH, Narodna skupština RS traži od Parlamentarne skupštine BiH, Vijeća ministara BiH i Predsjedništva BiH da prije svake sjednice dostave sve materijale organima vlasti RS-a kako bi isti zauzeli stavove „u adekvatnom vremenskom roku“. Na osnovu člana III/3.b) Ustava BiH entiteti i sve njihove administrativne jedinice će se u potpunosti pridržavati ovog Ustava, kojim se stavljaju van snage zakonske odredbe Bosne i Hercegovine i ustavne i zakonske odredbe entiteta koje mu nisu saglasne, kao i odluka institucija Bosne i Hercegovine. Dakle, iz navedene ustavne odredbe je sasvim jasno da entitetski organi nisu nadređeni državnim organima Bosne i Hercegovine, niti se važećim pravnim aktima normira obaveza pribavljanja prethodne saglasnosti Vlade i Narodne skupštine RS-a.

POGLEDAJTE JOŠ:

Dodik protiv međunarodne zajednice u BiH

Trideset prva posebna sjednica Narodne skupštine RS, 06.6.2022. godine:

• Zaključci u vezi sa razmatranjem informacije o međunarodnoj, političkoj i bezbjednosnoj situaciji – mjesto i uloga Republike Srpske (br. 02/1-021-602/22 od 06.6.2022. godine) kojima se krše odredbe Ustava BiH. Prema članu VI/4. Ustava BiH odluke Ustavnog suda Bosne i Hercegovine su konačne i obavezujuće. U usvojenim Zaključcima se, suprotno Odluci Ustavnog suda BiH U 2/22, konstatuje da se „primjena Zaključaka u vezi sa Informacijom o prenosu nadležnosti sa Republike Srpske na nivo BiH (10.12.2021. godine) odlaže za šest mjeseci“. Odlukom Ustavnog suda BiH U 2/22 ukinuti su Zaključci iz decembra 2021. godine, stoga prolongiranje primjene ukinutih pravnih akata nije u skladu sa Ustavom BiH i općeprihvaćenim demokratskim načelima i principima.

Peta posebna sjednica Narodna skupština RS , 27. i 28. decembar 2022. godine i 07. i 08. februar 2023. godine:

• Zakon o nepokretnoj imovini koja se koristi za funkcionisanje javne vlasti („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 16/23) koji je, u interesu pravne sigurnosti, Odlukom Ustavnog suda BiH U-5/23 Zakon privremeno stavljen van snage.

POGLEDAJTE JOŠ:

Mogu li se optužbe za podrivanje institucija BiH održati pred sudom?

Šesta posebna sjednica Narodne skupština RS, 26.4.2023. godine:

• Zaključak o Informaciji o Zaključcima Narodne skupštine Republike Srpske od 17. februara 2020. godine u vezi antidejtonskog djelovanja Ustavnog suda BiH (br. 02/1-021-463/23 od 26.4.2023. godine) kojima se pozivaju sudije Ustavnog suda BiH iz reda srpskog naroda da podnesu ostavku na mjesto sudije Ustavnog suda BiH dok Narodna skupština Republike Srpske ne odluči drugačije. Naglašavam da Ustavni sud Bosne i Hercegovine nije dio ni zakonodavne, ni izvršne, ni redovne sudske vlasti, nego je Ustavom Bosne i Hercegovine pozicioniran kao posebna samostalna i neovisna vlast koja, na osnovu Ustava, djeluje kao korektivni faktor za ostala tri segmenta vlast. Razlozi za prestanak funkcije sudije Ustavnog suda BiH su jasno i taksativno navedeni, a poziv na podnošenje ostavke, upućen od strane entitetskog zakonodavnog organa, ne predstavlja razlog za prestanak funkcije. Riječ je o svojevrsnom političkom pritisku na sudije Ustavnog suda BiH, apsolutno neprihvatljivom u demokratskoj državi koja funkcioniše u skladu sa zakonom.

• Zaključak o izmjeni Zaključka broj 02/1-021-1030/21 od 10. decembra 2021. godine (br. 02/1-021-466/23 od 26.4.2023. godine) kojim se postupa suprotno Odluci Ustavnog suda BiH u predmetu U 2/22;

• Zaključak o izmjeni Zaključka broj 02/1-021-1031/21 od 10. decembra 2021. godine (br. 02/1-021-467/23 od 26.4.2023. godine) kojim se postupa suprotno Odluci Ustavnog suda BiH u predmetu U 2/22;

• Zaključak o izmjeni Zaključka broj 02/1-021-1032/21 od 10. decembra 2021. godine (br. 02/1-021-468/23 od 26.4.2023. godine) kojim se postupa suprotno Odluci Ustavnog suda BiH u predmetu U 2/22;

• Zaključak o izmjeni Zaključka broj 02/1-021-1033/21 od 10. decembra 2021. godine (br. 02/1-021-469/23 od 26.4.2023. godine) kojim se postupa suprotno Odluci Ustavnog suda BiH u predmetu U 2/22.

POGLEDAJTE JOŠ:

BiH: NVO od Schmidta traže smjenu Dodika s funkcije predsjednika RS-a

Sedma posebna sjednica Narodne skupštine RS, 21.6.2023. godine:

• Zakon o izmjeni Zakona o objavljivanju zakona i drugih propisa Republike Srpske kojim je normirano da se odluke Visokog predstavnika u Bosni i Hercegovini ne objavljuju u službenom glasniku ovog bh. entiteta. Usvojeni zakon još uvijek nije stupio na snagu (čeka se njegovo objavljivanje u službenom glasniku i protok vacatio legisa), no sasvim je jasno koja je intencija entitetskog zakonodavnog organa vlasti. Pravna i politička ovlaštenja Visokog predstavnika normirana su međunarodnim ugovorom, a entitetski organi RS-a nisu ovlašteni da jednostrano mijenjaju i/ili onemogućavaju implementaciju potpisanog sporazuma.

• Zaključci u vezi sa neustavnim djelovanjem Ustavnog suda BiH (br. 02/1-021-697/23 od 21.6.2023. godine) kojim se, između ostalog, protivustavno postavlja ultimatum Ustavnom sudu BiH, što je u demokratskim sistemima apsolutno neprihvatljivo i suprotno svim općeprihvaćenim demokratskim standardima. Ustavni sud BiH je, u odnosu na druge organe vlasti u Bosni i Hercegovini i bilo koje spoljne uticaje, samostalan i nezavisan, te je ovlašten da donosi i mijenja pravne akte kojima se normira djelovanje Ustavnog suda BiH, kao i postupci koji se pred njim vode. Svako neovlašteno zadiranje u rad Ustavnog suda BiH predstavlja kršenje Ustava BiH.

POGLEDAJTE JOŠ:

State Department: Pojedince koji krše Dejtonski sporazum smatrat ćemo odgovornim

Osma posebna sjednica Narodne skupštine RS, 27.6.2023. godine:

• Zakon o neprimjenjivanju odluka Ustavnog suda Bosne i Hercegovine kojim je normirano da se odluke Ustavnog suda BiH neće primjenjivati i izvršavati na teritoriji RS-a, te da se privremeno stavljaju van snage odredbe zakona kojim se propisuje objavljivanje zakona i drugih propisa RS-a, u dijelu koji se odnosi na propise i druge akte koje donosi Ustavni sud Bosne i Hercegovine. Usvojeni zakon još uvijek nije stupio na snagu, ali njegovog usvajanje po hitnom postupku nedvosmisleno ukazuje na institucionalno antidejtonsko i protivustavno djelovanje entitetskih organa vlasti usmjerenih protiv ustavnopravno poretka države Bosne i Hercegovine.

• Odluka o prijevremenom stupanju na snagu Zakona o neprimjenjivanju odluka Ustavnog suda Bosne i Hercegovine;

• Zaključak kojim Narodna skupština RS, između ostalog, zadužuje Vladu RS da joj podnese Prijedlog zakona o dopuni Krivičnog zakonika Republike Srpske, kojim će biti propisano posebno krivično djelo postupanja suprotno odredbama Zakona o neprimjenjivanju odluka Ustavnog suda Bosne i Hercegovine. Nadalje, tačkom 3. usvojenog Zaključka, određeno je da će prema institucijama i organima RS-a koji budu postupali suprotno odredbama Zakona o neprimjenjivanju odluka Ustavnog suda BiH, Narodna skupština RS donijeti zakone ili druge odgovarajuće pravne akte o preduzimanju mjera i radnji prema tim institucijama i organima, uključujući i mjere njihovog ukidanja.

"Nelegalne aktivnosti entitetskih organa vlasti RS-a jasno potvrđuju opasno plansko intenziviranje antidejtonskih aktivnosti s ciljem destruiranja mirovnog sporazuma i ustavnog poretka Bosne i Hercegovine." zaključio je Bećirović.

Ambasade zapadnih zemalja, uključujuči i Sjedinjene Američke Države, Evropska Unija i međunarodne organizacije koje djeluju u Bosni i Hercegovini više puta su upozoravali vlasti i građane entiteta Republika Srpska na destabilizirajuće djelovanje politike koju predvodi Milorad Dodik.