Američki program pomoći nezaposlenima, jedan od ključnih mehanizama očuvanja tržišta rada, nalazi se pred najvećim izazovima u posljednjih više od deset godina.
Ekonomski stručnjaci predviđaju da bi u tekućoj nedelji moglo biti predato više od million i po prijava građana koji rade u restoranima, barovima, hotelima i obavljaju poslove koje je ugrozila pandemija koronavirusa, piše agencija Rojters.
“Američke države nisu u poziciji da adekvatno odgovore”, smatra Majkl Evermor stručnjak organizacije Nacionalni projekat za zapošljavanje u Vašingtonu.
“Novca je sve manje, a prelazimo u stanje u kome će prijava biti sve više narednih nedjelja”, ukazuje Evermor.
Pandemija stvara dodatne probleme u državama koje su se i prije pojave koronavirusa suočavale sa nedostatkom novca. Ukupno dvadeset tri američke države nisu raspolagale sa dovoljno sredstava u fondovima sa prevazilaženje poteškoća tokom perioda nezaposlenosti, pokazuju proračuni američkog Sekretarijata za rad.
Pojedini radnici koji su nastojali da se prijave za učešće u programu suočavali su se sa poteškoćama poput nemogućnosti online aplikacije, dugom čekanju na telefonskoj liniji ili pak u redu.
Nakon što je izgubila posao šankerke u Njujorku dvadeset devetogodišnja Kejtlin Ma pokušala je da se prijavi kao nezaposlena i preuzme olakšice za hranu.
“Sistemi nisu funkcionisali”, opisuje Ma. Da bi ubrzala izdavanje bonova za hranu, bilo je potrebno da lično obiđe nekoliko kancelarija, uprkos preporukama zdravstvenih zvaničnika o socijalnom distanciranju i izbjegavanju gužvi.
Američki sekretarijat za rad, koji postavlja smjernice za taj program, državama je dao mogućnost fleksibilnosti u pružanju pomoći građanima koji su privremeno nezaposleni. Međutim, nisu sve države koje primejnjuju, usvojile promene.
Američka država Kalifornija pruža pomoć građanima koji su bez posla ostali zbog koronavirusa. U Njujorku su nezaposleni građani imali rok od nejdelju dana da se obrate za pomoć – ali je sada ta praksa prekinuta zbog uvođenja karantina i zatvaranja institucija usled koronavirusa. Masačusets je proširio obim pomoći građanima koji je već dobijaju – ali propušta rokove za njeno obezbeđivanje. Uzrok je – koronavirus.
Vlasti Sjeverne Karoline saopštile su da se svaki građanin koji je ostao bez posla zbog koronavirusa, ili su pak umanjeni sati koje provodi radeći, može da se prijavi za pomoć u maksimalnom iznosu koji predviđa federalni zakon.
Međutim, kako je javio list Misisipi tajms, lokalni zvaničnici u Misisipiju nisu se saglasili o povećanju pomoći za nezaposlene – a pauza u zasjedanju proglašena je do 1. aprila.
Deset država, uključujući Floridu, Alabamu, Sjevernu Karolinu i Džordžiju, skratili su period korištenja pomoći na manje od dvadeset šest nedjelja godišnje – što je inače standard u mnogim američkim državama.
Zakonom usvojenim tokom nedjelje u Senatu mogla bi biti uvećana pomoć u državama u kojima stopa nezaposlenosti pređe deset odsto.
“Žalosno je što nam je bila potrebna kriza da bismo shvatili značaj kvalitetnih programa za pomoć nezaposlenima”, kaže Dejv Kuper analitičar Instituta ekonomskih politika u Vašingtonu.
Veći pristup sredstvima za suočavanje sa nezaposlenošću mogao bi pomoći stabilizaciji ekonomije nakon pada. Takođe, to bi moglo ubrzati oporavak – tako što će nezaposlenim građanima biti obezbjeđena gotovina kojom bi mogli kupovati namirnice, gorivo i ostale potrepštine.
