Opširan tekst o razvoju vakcina i potencijalnim novim tehnikama koje će ove vakcine koristiti objavili smo u maju te je potrebna ažurirana slika trenutnih dešavanja u ovoj oblasti istraživanja, koju redovno dopunuje i osvježava Svjetska zdravstvena organizacija (WHO).
Krajem aprila 2020 postojalo je 115 vakcina – kandidata, a na datum 6. juli 2020. imamo čak 160 kandidata za vakcinu. U aprilu je 11 vakcina bilo u nekoj fazi kliničkih ispitivanja, a ostale se bile na pretkliničkim ispitivanjima, dok u julu imamo 21 vakcinu koja je u nekoj fazi kliničkih ispitivanja, odnosno, ispitivanja na zdravim dobrovoljcima. Pretklinička ispitivanja podrazumijevaju istraživanja na životinjama, a klinička istraživanja na ljudima.
Faza 1 podrazumijeva ispitivanje sigurnosti, Faza 2 su ispitivanja sigurnosti na većim kohortama ispitanika, Faza 3 su ispitivanja efikasnosti na većim grupama s placebo kontrolama i nakon prolaska kroz tu fazu, ako je sve kako treba, slijedi proces odobravanja.
Najveći pomak je učinjen s vakcinom koju zajedno razvijaju Univerzitet Oxford i farmaceutski gigant AstraZeneca. Radi se o vakcini ChAdOx1-S (AZD1222 SARS-CoV-2), koja funkcioniše po principu nereplicirajućeg virusnog vektora i trenutno je u Fazi 3 ispitavanja, dok se paralelno rade i Faza 2b/3 te Faza 1/2. Ispituje se u Engleskoj i Brazilu, a osnovu čini jedan tip adenovirusa, koji nije opasan za ljude, a kojem je dodat genetički materijal koji kodira „spike“ protein novog koronavirusa. Za nju se u pretkliničkim studijama već pokazalo kako jedna doza pruža imunost.
U visokoj fazi istraživanja je i kineska inaktivna vakcina kompanije Sinovac, koja sadrži mrtvi virus SARS-CoV-2.
Još jedna vakcina bazirana na adenovirusnom nereplicirajućem vektoru, kineske kompanije CanSino Biological u saradnji s Beijing Institute of Biotechnology je u Fazi 2 kliničkih ispitivanja.
Američka vakcina koju razvija kompanija Moderna s NIAID, bazirana na tehnologiji informacione RNK, nalazi se u Fazi 2, a vakcina bazirana na sličnom principu koju razvija njemačka kompanije BioNtech u saradnji s Pfizerom je u Fazi 1/2 kliničkih ispitivanja. Za ovu potonju vakcinu se nedavno pokazalo kako se kod vakcinisanih razvija i do oko tri puta više antitijela nego kao kod osoba koje su preboljele COVID-19, što je veoma ohrabrujuće.
Postoje tvrdnje da bi se prve vakcine protiv COVID-19 mogle naći dostupne već u septembru, međutim, stručnjaci za proizvodnju vakcina smatraju kako je to nerealno.
